สิ่งที่ต้องรู้ เกี่ยวกับ ความปลอดภัยทางไฟฟ้า ขั้นพื้นฐาน
ความปลอดภัยทางไฟฟ้า ที่ผู้ทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้า ต้องรู้ มีความจำเป็นอย่างยิ่ง หรือแม้แต่ในการดำรงชีวิตประจำวันเราต้องใช้ไฟฟ้า แต่บางครั้งก็ประเมินความสามารถในการก่ออันตรายของไฟฟ้าที่ทำให้เกิดการบาดเจ็บต่ำเกินไป แม้แต่ไฟฟ้าที่ใช้ตามบ้านเรือน (120 โวลต์) ก็สามารถทำให้หัวใจหยุดเต้นได้ ผู้ที่ปฏิบัติงานกับไฟฟ้าจำเป็นต้องตระหนักถึงอันตรายจากไฟฟ้าอยู่เสมอ ซึ่งอันตรายที่เกิดจากไฟฟ้า เช่น ไฟช็อต ไฟไหม้และการระเบิด จำเป็นต้องมีการควบคุมอันตรายเหล่านั้น เพื่อให้เกิดความปลอดภัยกับผู้ปฏิบัติงาน
-
อันตรายจากไฟฟ้าที่พบได้บ่อย
-
ไฟฟ้าช็อต
ไฟฟ้าช็อตเกิดขึ้นเมื่อกระแสไฟฟ้าผ่านร่างกาย ไฟฟ้าเดินทางผ่านวงจรปิดและในบางครั้งผู้คนอาจกลายเป็นส่วนหนึ่งของวงจรไฟฟ้า เมื่อบุคคลได้รับไฟฟ้าช็อตกระแสไฟฟ้าจะไหลผ่านระหว่างส่วนต่างๆ ของร่างกายหรือผ่านร่างกายไปยังพื้นดิน กรณีนี้อาจเกิดขึ้นได้หากมีคนสัมผัสสายไฟทั้งสองของวงจรที่มีพลังงาน สัมผัสสายไฟเส้นหนึ่งของวงจรในขณะที่ยืนอยู่โดยไม่มีการป้องกัน หรือสัมผัสส่วนที่เป็นโลหะที่มีพลังงาน
ไฟฟ้าช็อต หมายถึงการบาดเจ็บหรือปริมาณไฟฟ้าที่ทำให้ถึงขั้นเสียชีวิตได้ไฟฟ้ายังสามารถทำให้กล้ามเนื้อเกร็งซึ่งระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บขึ้นอยู่กับปริมาณของกระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านร่างกายเส้นทางที่กระแสไฟฟ้าไหลผ่านร่างกายระยะเวลาที่กระแสไฟฟ้าไหลผ่านและความถี่ของกระแสไฟฟ้า
-
ไฟไหม้ / ระเบิด
ไฟไหม้ที่เกิดจากไฟฟ้าอาจเกิดจากความต้านทานมากเกินไป ซึ่งทำให้เกิดความร้อนจากสิ่งต่อไปนี้
-
- กระแสไฟฟ้าผ่านสายไฟมากเกินไป ซึ่งไม่มีการป้องกันกระแสไฟฟ้าเกิน
- เต้ารับไฟฟ้าเสื่อมสภาพ ส่งผลให้หน้าสัมผัสไม่ดีหรือเกิดประกายไฟ
- การต่อสายไฟฟ้าที่ไม่ดีและสายไฟฟ้าเก่าชำรุดไม่สามารถรองรับโหลดได้
การระเบิดเกิดขึ้นได้เมื่อกระแสไฟฟ้าจุดติดกับก๊าซไวไฟหรือฝุ่นที่สามารถเกิดการระเบิดได้ในอากาศ การระเบิดจากไฟฟ้าลัดวงจรหรือจากไฟฟ้าสถิตย์อาจเกิดขึ้นได้
-
พื้นฐานความปลอดภัยทางไฟฟ้า
ต่อไปนี้คือพื้นฐานความปลอดภัยทางไฟฟ้าที่ต้องรู้
- ห้ามใช้งานไฟฟ้ากับตัวนำที่เปิดโล่งที่มีกำลังไฟ 50 โวลต์ขึ้นไป
- ตรวจสอบระบบไฟฟ้า ให้แน่ใจว่าอุปกรณ์ไฟฟ้าเชื่อมต่ออย่างถูกต้อง มีสายดิน และอยู่ในสภาพที่สามารถใช้งานได้อย่างปลอดภัย
- ห้ามใช้สายไฟฟ้าต่อพ่วงเป็นสายไฟฟ้าถาวร และควรถอดปลั๊กออกหลังจากใช้งานเสร็จสิ้นทุกครั้ง
- อุปกรณ์ป้องกันไฟกระชากที่มีเชอร์กิตเบรคเกอร์ในตัวอาจใช้งานได้ในระยะยาว และมีความยาวของสายไฟให้เลือกใช้งานได้อย่างเหมาะสม
- อุปกรณ์ที่มีกระแสไฟฟ้าสูง เช่น เครื่องทำความร้อน เครื่องปรับอากาศ และอุปกรณ์อื่นๆ จะต้องเสียบเข้ากับเต้ารับติดผนังแบบถาวรโดยตรง
- ห้ามเข้าถึง ใช้ หรือ ดัดแปลงอุปกรณ์ไฟฟ้าของอาคาร รวมถึงเบรกเกอร์ เว้นแต่คุณจะมีคุณสมบัติเฉพาะ และได้รับอนุญาตเท่านั้น
- สภาพแวดล้อมที่เปียกชื้นสามารถเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดไฟฟ้าช็อตได้
- ในการทำความสะอาดและบำรุงรักษา ต้องรักษาระยะห่างอย่างน้อย 30 นิ้ว จากบริเวณด้านหน้าแผงไฟฟ้า เพื่อให้แน่ใจว่ามีสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยสำหรับผู้ปฏิบัติงาน
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่ากล่องรวมสัญญาณทั้งหมดได้ถูกปิดคลุมอย่างถูกต้องทั้งหมดแล้ว
-
สิ่งที่ต้องหลีกเลี่ยงเพื่อ ความปลอดภัยทางไฟฟ้า
ต่อไปนี้คือสิ่งที่ต้องหลีกเลี่ยงเพื่อความปลอดภัยทางไฟฟ้า
- การทำงานกับตัวนำเปลือยที่มีแรงดันไฟฟ้า 50 โวลต์ขึ้นไป
- การซ่อมแซมหรือดัดแปลงอุปกรณ์ไฟฟ้า
- การเปิดที่ครอบหรือถอดแผงกั้นของอุปกรณ์ที่ใช้ไฟฟ้าออก
- ใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์เพื่อวัดว่าอุปกรณ์ว่ามีกระแสไฟฟ้าหรือไม่
- การรีเซ็ตเบรกเกอร์วงจรที่ตัดการทำงานหรือเปลี่ยนฟิวส์ที่ขาด
ซึ่งจากที่กล่าวมาข้างต้นจะต้องดำเนินการโดยผู้ที่มีความรู้ ความชำนาญเฉพาะด้านไฟฟ้าเท่านั้น
-
ตรวจตรวจสอบเพิ่มเติมด้าน ความปลอดภัยทางไฟฟ้า
-
สายดิน
เพื่อป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าตรวจสอบให้แน่ใจเสมอว่าอุปกรณ์มีการต่อสายดินอย่างถูกต้องการต่อสายดินเป็นเส้นทางสำหรับกระแสไฟฟ้าหากมีไฟฟ้ารั่วจะวิ่งลงดินแทนที่จะผ่านตัวบุคคลอุปกรณ์ที่มีขาต่อสายดินต้องเสียบเสมอไม่ควรถอดปลั๊กสายดินออกจากอุปกรณ์
-
สถานที่เปียก
เมื่อมีการใช้ไฟฟ้าในสถานที่เปียกหรือชื้นรวมถึงนอกอาคารจะต้องใช้ Ground Fault Circuit Interrupter (GFCI) ซึ่งช่วยให้มั่นใจว่าไฟฟ้าช็อตจะเกิดขึ้นในช่วงสั้นๆแม้ว่าจะเจ็บปวดแต่ไม่ทำให้ถึงกับเสียชีวิต
Ground Fault Circuit Interrupter (GFCI) คือตัวขัดขวางวงจรไฟฟ้าเพื่อป้องกันไฟฟ้าลัดวงจรมีลักษณะเป็นเต้ารับที่สามารถตรวจจับกระแสไฟฟ้าได้หากตรวจพบการโอเวอร์โหลดการลัดวงจรหรือความผิดปกติประเภทอื่นๆเต้ารับ GFCI จะปิดโดยอัตโนมัติซึ่งจะหยุดการไหลของพลังงานไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้า
-
Log Out – Tag Out
เมื่อต้องมีการซ่อมบำรุงรักษาเกี่ยวข้องกับไฟฟ้าและอุปกรณ์ไฟฟ้าต้องป้องกันไม่ให้อุปกรณ์เริ่มทำงานโดยไม่คาดคิดซึ่งระบบ Log Out – Tag Out จะช่วยป้องกันการปล่อยกระแสไฟฟ้าโดยไม่ตั้งใจหรือโดยบุคคลที่ไม่เกี่ยวข้องได้
สรุป
การปฏิบัติงานกับไฟฟ้าเป็นงานที่ต้องทำโดยผู้ที่มีความรู้ความชำนาญเฉพาะด้านเนื่องจากไฟฟ้ามีอันตรายหากทำไม่ถูกต้องอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ซึ่งผู้ปฏิบัติงานต้องผ่านการอบรมตามหลักสูตรที่กำหนดและเพื่อความปลอดภัยต้องมีการตรวจสอบระบบไฟฟ้าประจำปีเพื่อให้รู้ว่าระบบไฟฟ้ามีความพร้อมสามารถใช้งานได้อย่างปลอดภัย
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง
- กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้า พ.ศ. 2558
- ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการฝึกอบรมความปลอดภัยในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้าสำหรับลูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้า
- ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการฝึกอบรมความปลอดภ้ยในการทำงานเกี่ยวกับไฟฟ้าสำหรับลูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้า (ฉบับที่ 2)
- ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการจัดทำบันทึกผลการตรวจสอบและรับรองระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้า
